وب2 چیست؟

وب2 چیست؟

اشاره :
تا سال 2001 ، وب به صورت انفجاری رشد پیدا کرده بود و کارشناسان و خبرگان فن پیش‌بینی می‌کردند که سایت‌ها و جاذبه‌های اینترنت نتوانند با همان توان به جذب مخاطب و کاربر ادامه دهند و دیر یا زود از شتاب این رشد کاسته خواهد شد. در اجلاسی که ناشر بزرگ کتاب‌های کامپیوتری ، O’Reilly Media Inc هم یکی از اعضای آن بود ، برای اولین بار معاون این شرکت به نام Dale Dougherty ، عنوان کرد که وب رو به افول نیست و سایت‌ها و سرویس‌های جذابی در حال شکل گرفتن هستند که جای سایت‌ها و رسانه‌ها سنتی‌تر اینترنتی را خواهند گرفت ، وی از واژه «وب2» برای نخستین بار جهت نام‌گذاری مجموعه این سایت‌ها و سرویس‌های اینترنتی استفاده کرد. از آن زمان تا به کنون ، واژه «وب2» یکی از تکیه ‌کلام‌های سایت‌هایی شده که به فن‌آوری اطلاعات می‌پردازند ، حتی بعضی از سایت‌ها و وبلاگ‌های برجسته آی‌تی ، صرفا به معرفی سایت‌های اصطلاحا وب دویی اقدام می‌کنند.

وب2 چیست؟

اما وب2 چیست و وقتی سایتی را وب دویی می‌نامیم ، منظورمان کدام ویژگی‌ها و خصایص سایت است؟

شاید نگاهی به جدول 1 ، بتواند شما را تا حدی با مفهوم کلی وب2 آشنا کند:

وب2 به عنوان یک پلتفرم

مانند بسیاری از مفاهیم دیگر ، وب2 یک گستره یا طیف است. به عبارت دیگر می‌توان مجموعه‌ای از اصول و ویژگی‌ها را برای وب2 تعریف کرد و بعد بر حسب اینکه کدام سایت‌ها از همگی یا تعدادی از این اصول پیروی کنند ، آنها را وب دویی دانست.

• نت اسکیپ در مقابل گوگل :

اگر نت‌اسکیپ را نماد وب1 بدانیم ، بی‌شک می‌توان گوگل را نماد شاخص وب2 دانست. محصول اصلی شرکت نت‌اسکیپ یک نرم‌افزار مرورگر بود و این شرکت قصد داشت با استفاده از محبوبیت این مرورگر ، مقدمات فروش محصولات مربوط به سرورهای پربها را فراهم نماید. در مقابل شرکت گوگل از روز اول روی برنامه‌های تحت وب فعالیت می‌کرد. محصولات این شرکت به صورت بسته‌های نرم افزاری فروخته نمی‌شوند ،بلکه به صورت سرویس‌های آنلاین ارائه می‌شوند ، محصولاتی که مشتریان به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به آن پول می‌دهند. در واقع گوگل مجموعه ای از بسته‌های نرم‌افزاری نیست ، بلکه یک پایگاه داده تخصصی است.

• سایت DoubleClick در مقابل Overture و AdSense  :

علت اصلی موفقیت Overture و آگهی‌های متنی گوگل را باید در دید و برداشت این دو شرکت دانست. در حالی که «DoubleClick» باور داشت آگهی‌‌دهندگان صاحب اختیارند، نه مصرف‌کنندگان ، این دو شرکت اعتقاد دارند که وب مشارکت است و نه انتشار.
استفاده از خدمات سایت DoubleClick نیاز به ‌امضای یک قرارداد رسمی دارد که موجب محدود‌شدن بازار ‌این شرکت به‌ صرفا چند هزار سایت بزرگ شده است. Overture و گوگل دریافته‌اند که چگونه می‌‌توان تبلیغات را تقریبا روی هر صفحه اینترنتی قرار داد. از آن مهم‌تر، این شرکت‌ها‌ فرمت‌های تبلیغاتی مورد علاقه ناشران و آژانس‌های تبلیغاتی، مثل بنر و آگهی‌های Pop-up را کنار گذاشتند و به‌جای آن از تبلیغات متنی استفاده می‌‌کنند که آزاردهنده نیستند، به ‌محتوای صفحه حساسند و بیشتر با توجه بازدیدکنندگان همراه هستند.
جای شگفتی نیست که سرویس‌های اینترنتی موفق دیگر هم رفتاری مشابه از خود نشان می‌دهند ، eBay معاملات کوچک چند دلاری را بین افراد مختلف ممکن می‌سازد و نپستر هم با تبدیل سیستم هر کاربر به یک سرور کوچک ، مبادله فایل‌های صوتی را امکانپذیر می‌کرد.

• Akamai در مقایسه با BitTorrent :
Akamai برای بهتر کردن خدمات خود باید تعداد سرورهایش را افزایش دهد ولی BitTorrent مانند سایر سرویس‌های مبادله پایاپای داده P2P ، قصد تمرکز زدایی از وب را دارد.این سرویس هر کلاینت را مبدل به یک سرور می‌کند.فایل‌ها به‌ قطعات کوچکی تقسیم می‌‌شوند که از چندین محل ارسال می‌‌شوند و به‌این‌ترتیب یک شبکه از سیستم‌های دارای فایل برای سایر کاربران پهنای باند و داده فراهم‌می‌کند. به این ترتیب هرچه یک فایل پرطرفدارتر باشد، سرعت انتشار آن بیشتر خواهد شد ، چون کاربران بیشتری پهنای باند آن را فراهم می‌کنند.
هرچه تعداد کاربران یک سرویس بیشتر باشد، کیفیت آن بهتر خواهد شد ، این یکی از اصول اساسی وب2 است. 

• استفاده از خرد جمعی و ویکی‌ها:

سرویس‌های شاخص وب 1 مانند یاهو بیشتر به دنبال پدید آوردن دایرکتوری‌ها و پورتال‌های اینترنتی بودند ، این دایرکتوری‌ها و پورتال‌ها با استفاده از دانش و سلیقه گروه بسیار محدودی از مدیران ، صفحات را ارزشیابی می‌کردند و به آنها لینک می‌دادند.
اما در وب2 ، همگان به پردازش اطلاعات می‌پردازند. در سایت eBay هزاران کاربر در مورد کیفیت محصولات ابراز نظر می‌کنند؛سرویس‌های و ابزارهای متنوعی به همگی امکان می‌دهند ، صفحات و فایل‌های چند رسانه‌ای را برچسب‌گذاری کنند.
یکی از شاخص‌ترین سایت‌های وب2 ، wikipedia ، همه کاربرانش را مبدل به نویسندگان بزرگ‌ترین دانشنامه آنلاین جهان کرده است.

• وبلاگ‌نویسی و خرد توده‌ها:

وبلاگ‌ها و سرویس‌هایی که وبلاگ‌نویسی را آسان می‌کنند ، بی‌شک یکی از مظاهر وب2 هستند. اما وبلاگ‌ها چه تفاوتی با سایت‌های قدیمی شخصی دارند که در آنها هم ممکن بود نوشته‌های شخصی را بخوانیم؟تفاوت را بیشتر می‌توان در چند چیز خلاصه کرد:
توالی زمانی عرضه نوشته‌ها یکی از تفاوت‌های موجود است. به علاوه امکان تعامل خوانندگان و بازدیدکنندگان وبلاگ‌ها را با صاحب وبلاگ و نوشته‌هایش را می‌توان تحولی دیگر فرض کرد. این تعامل از راه‌های مختلفی مانند گذاشتن کامنت و Trackback صورت می‌گیرد.
وبلاگستان یک جریان دائمی و سیال افکار است. وبلاگ‌نویس‌ها علاوه بر اینکه تولیدکننده محتوی هستند یک گروه بزرگ پردازش‌کننده اطلاعات وب هم محسوب می‌شوند،آنها به عنوان گروهی که بیشتر از سایر مردم وب را رصد می‌کنند ، با دادن لینک چه به صورت ساده در وبلاگ‌هایشان و چه در سرویس‌های لینک‌دهی جمعی و برچسب‌گذاری روی صفحه‌های وب ، صفحات وب را ارزشیابی کنند.

Rss , Feed

feed وسیله‌ای برای انتشار همزمان و ساده اطلاعات است. از طریق آن کاربران می‌تواند به جای مشاهده و مراجعه ساده به صفحات اینترنتی ، مشترک آنها شوند و به محض به روز‌رسانی یک صفحه ، از آخرین تغییرات آن آگاه شوند. در حال حاضر برنامه‌های آنلاین و دسک‌تاپ زیادی برای مطالعه فیدها وجود دارد.

• مشارکت همگان در تولید محتوا :

این روزها در وب کمتر از صحبت مالکیت دیتا می‌شود. دیگر ، تولیدکننده‌های انواع محتوا ، از متن و عکس گرفته تا ویدئو ، به چند سایت بزرگ با توانایی مالی زیاد محدود نمی‌شود. هر کسی می‌تواند به راحتی با استفاده از یکی از سایت‌های رایگان همچون flickr، Youtube ، wikipedia ، odeo ، سرویس‌های متنوع وبلاگ‌نویسی ، یک تولیدکننده محتوا باشد.

سایبر ژورنالیست ، اصطلاحی است که به تعدادی از همین تولیدکنندگان محتوا اطلاق می‌شود. کسانی که در مورد پدیده‌های مختلف از امورات شخصی و اجتماعی گرفته تا ورزش و سیاست و فن‌آوری ابراز نظر می‌کنند ، آن هم به صورت چندرسانه‌ای. رفته ‌رفته آنها نه تنها تبدیل به همکارانی برای روزنامه‌نگاران عادی و کاغذی شده‌اند ، بلکه وارد یک میدان رقابت با آنها می‌شوند.

• رفع محدودیت سخت‌افزاری:

وب2 ، دیگر صرفا وسیله‌ای برای اتصال کامپیوترهای شخصی به هم نیست ، وب2 می‌کوشد همه اسباب و لوازم الکترونیکی را به هم متصل کند. iPodها ، گوشی‌های موبایل ، تلویزیون‌های اینترنتی و دوربین‌های دیجیتالی همه و همه در دنیای وب2 می‌توانند بدون واسطه با اینترنت ارتباط برقرار کنند ، داده بگیرند و خود بر غنای محتوای آن بیفزایند.

وب2 و رسانه‌های سنتی:

بی‌تردید رسانه‌های سنتی با رواج وب2 ، راهی جز همراهی با آن و شاخصه‌هایش را ندارند. چنین همراهی و هماهنگ‌سازی را می‌توانید این روزها در سایت روزنامه‌ها و خبرگزاری‌های بزرگ جهان ببینید.وبلاگ‌های شخصی در کنار مطالب اصلی روزنامه‌ها ، استفاده از فن‌آوری Feed ، مهیا کردن امکاناتی برای آسان کردن ارسال مطالب به سایت‌های لینک‌دهی جمعی و قسمت نظرخواهی ، همگی جلوه‌هایی از همراهی رسانه های سنتی با وب2 هستند.
به عبارت دیگر رسانه‌های سنتی دریافته‌اند که در صورت عدم همراهی با جریان گسترده وب2 با حجم بالای محتواسازی و پردازش اطلاعات ، امکان رقابت و هماوردی با آنها را ندارند.

سخن پایانی:

گرچه معیارها و مثال‌های زیادی در این نوشته برای تعریف وب و تمایز آن با نسخه قبلی وب ، زده شد. اما وب2 را می‌توان تنها در یک کلمه خلاصه کرد : مشارکت!
مشارکت همگان در تولید ، ارائه و پردازش اطلاعات. در واقع همه سرویس‌ها و برنامه‌های آنلاین تنها ظرفی برای این مشارکت فراهم می‌آورند.

منبع : رابانه خبر